Hangi kumu kullanmalıyız?

Kedi sahipleri olarak, kedimizin rahat bir şekilde kullanabileceği, toz ve koku yapmayan, temizlemesi kolay ve sağlıklı bir kedi kumu bulmaya çalışırken birçok kum ve marka değiştiriyoruz. Ancak bu deneme yanılma süreci bazen kötü sonuçlara da yol açabiliyor. Başka bir yazıda bahsettiğim üzere bizim kedimiz Foxy de böyle bir kum arayışı sırasında astım olmuştu. O saatten sonra tozsuz kedi kumu kullanmaya başlamıştım. Bu seçimleri hepimizin daha bilinçli yapması adına bu yazıda kum türlerinin artılarını ve eksilerini ele alacağım.

Silika kumdan başlarsak; silika kum dediğimiz şey esasında Silika jel adındaki malzemeden oluşur. Hani şu pantolonların ceplerinden çıkan küçük keselerin içindeki boncuk boncuk şeyler var ya, işte o. Günümüzde birçok alanda kullanılan bu malzeme kendi ağırlığının %40'ı kadar nemi tutabiliyor. Böylece kumdaki nemi yani koku yapan molekülleri tutarak kokunun yayılmasını engelliyor. Bu nedenle kedi sahipleri, koku yapmadığını ve temizliğinin daha kolay olduğunu öne sürerek bu kumu tercih ediyor. 

Ancak bir de toz faktörü var. Bu kumun tozunun bazı hastalıklara neden olabildiği ile ilgili çalışmalar mevcut. Yapılan bir çalışmada 6 kedisi olan ve kedileri için silika kum kullanan bir kadında sarkoidoz hastalığına rastlanmış. Bu hastalık tüm doku ve organlarda görülebildiği gibi, en sık akciğer ve göğüs içindeki lenf bezlerinde ortaya çıkıyormuş. Bu kadına, tedavi süresince geçici olarak kedilerinden, özellikle de kedi kumundan uzak durması söylenmiş. O da tedavi süresince öyle yapmış ve 6 ay sonra durumunda ciddi bir düzelme olmuş. Doktorlar kendisine silika içermeyen kedi kumu kullanmasını tavsiye etmiş ve 2 yıl boyunca herhangi bir sıkıntı olmamış. Ancak ne zaman ki bu kadın, 3 haftalığına 3 kedisi için silika kum kullanan oğlunun evine gitmiş, hastalık tekrar nüksetmiş. Bu olaydan dersini alan kadın bir daha silika kum kullanmaya tövbe etmiş. Kıssadan hisse gibi oldu ama olay gerçek, Hollanda'da yapılan bir çalışmaydı bu.

Yine de bence bu kadının 6 kedisi olduğu düşünülürse silika tozuna çok fazla maruz kaldığı için böyle olmuş olabilir. Yani başka bir toz olsaydı da belki aynı şey olacaktı. Bilemeyiz.

Başka bir çalışmada da sahiplerinden alınan 12 kedi incelenmiş. Bu kedilerin 6 sı solunum yolu hastasıyken 6'sı sağlıklıymış. Yapılan testler sonucunda solunum yolu hastası kedilerin ciğerlerinden alınan örneklerde diğer kedilere göre daha fazla silika kum kristaline rastlanmış. İşte bu gibi çalışmalar silika kumun üzerindeki şüpheleri artırıyor.

Peki silika kum böyle de, bentonit kum çok mu masum, biraz da onu irdeleyelim?

Yine önce malzemeden bahsedelim, bentonit kum dediğimiz malzeme, aslında doğada bulunan bir maden. Bu maden çıkarıldıktan sonra sadece mekanik işlemlerden geçerek paketleniyor. Bentonit aslında kilin bir çeşidi; hani killi topraktan veya çömleklerden hatırlarsanız, ıslandığı zaman çamurumsu hale gelir ve ardından sertleşir. 

İşte bu kum da kedinin idrarı ile ıslandığı zaman şişer, çamurlaşır ve hemen ardından sertleşerek topaklaşır, bu da temizlenmesini daha kolay hale getirir. Ayrıca yapısı kuma yakın olduğu için kediler kolaylıkla eşleyebilir ve tuvaletlerinin üzerini örtebilir. Bentonit kendi hacminin 15 katı kadar şişebilir, Bu nedenle tuvalete atılmaması gerekir, aksi halde boruları tıkayabilir. Topaklaşan kedi kumunun kedilerde olumsuz bir etkisi olduğuna ilişkin pek bilimsel çalışma bulunmuyor. Ancak kedi kumunun suyu çekince şiştiği göz önüne alınınca, haklı olarak kedi bu kumu yutarsa ne olur sorusu akla geliyor? Çünkü kediler tuvaletten çıktıktan sonra kum tanecikleri patilerine yapışabiliyor ve kedi patisini yaladığında bu tanecikleri de yutabilir. Ancak bunun da tam bir cevabı yok. Yani yeterli çalışma yok. Yine de hakkında araştırma bulunmaması bu kumun hiçbir zararı olmadığı anlamına da gelmemeli. Mesela toz problemi bu kum türünde de kesinlikle mevcut, ki bizim başıma gelen de buydu. Kumun toz yapması kedilerde astım başta olmak üzere farklı solunum yolu hastalıklarına neden olabiliyor. Bunu da akılda tutmak gerek.

Bir de alternatif kedi kumları var tabi ki, kağıt esaslı olanlar, doğal atıklardan yapılanlar, ağaç ürünleri içerenler gibi doğal alternatifler de bulunuyor. Kedilerimiz henüz çok küçükken ve her şeye meraklılarken, bentonit kumu ağızlarına aldıklarını fark etmiştik ve bir süreliğine talaş esaslı olan bir kedi kumu kullanmıştık. Taneleri büyük olduğu için yavrular bu kumları ağzına alamıyordu. Ancak temizlemesi biraz zahmetliydi. Siz de bu doğal alternatifleri deneyerek kediniz için en iyi kuma karar verebilirsiniz.